Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753
Parounico(-en-tèsto)
Paronychia capitata
Caryophyllaceae Illecebraceae
Nom en français : Paronyque en tête.
Descripcioun :Poulido planto, aquelo parounico que rebalo sus li roucas e tepiero de colo. Se fai aremarca emé si gràndi bratèio argentado. Se destrìo dis àutro dóu meme gènre emé si sepalo en erbo sènso pouncho emé dos mai longo que li dos autro (dessin).
Usanço :Ei couneigudo pèr lucha contro la fèbre, en tisano.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 5 à 15 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Paronychia
Famiho : Caryophyllaceae
Famiho classico : Illecebraceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Blanco Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 6 à 12 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Tepiero seco
- Roucas
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Paronychia capitata (L.) Lam., 1779